2. Çocuklar çok gürültü yapıyordu. Öğretmen geldi ve bu gürültüye son verdi. Öğretmen ne yaptı?
Ο δάσκαλος σώπασε τα παιδιά.
Απάντηση: Öğretmen çocukları susturdu
όπου:
Öğretmen: υποκείμενο στην ονομαστική
çocukları: αντικείμενο του αναθετικού ρήματος, οπότε μπαίνει στην αιτιατική
susturdu: Το ρήμα susmak παίρνει την μεταβιβαστική κατάληξη tur
3. Ahmet kitabım aldı akudu bitirdi ama kitabımı geri vermedi. Ahmet'ten ne rica ediyorum?
Παρακαλάω τον Αχμέτ να επιστρέψει το βιβλίο μου.
Απάντηση: Ahmet'ten kitabımι götürmesini rica ediyorum
Όπου:
kitabımι: αντικείμενο του αναθετικού ρήματος, οπότε μπαίνει στην αιτιατική.
götürmesini: το ρήμα είναι αναθετικό και προέρχεται από το ρήμα gitmek το οποίο γίνεται götürmek.
Στη συνέχεια πρέπει να δημιουργήσουμε δευτερεύουσα πρόταση. Εγώ παρακαλώ τον Αχμετ να επιστρέψει. Οπότε έχουμε ουσιαστικοποίηση ετεροπροσωπίας (λεπτομέρειες δες εδώ)
Το ρήμα της δευτερεύουσας πρότασης σχηματίζεται: Ρίζα + me/ma + κτητική κατάληξη + κατάληξη με την οποία συντάσσεται το ρήμα της κύριας πρότασης. Δηλαδή:
götür + me + si + ni
4. Çocuk nerede?
Πριν λίγο το κοίμισε η μητέρα
Απάντηση: Biraz önce anne onu uyuttu
Όπου
anne: υποκείμενο στην ονομαστική
onu: αντικείμενο του αναθετικού ρήματος, οπότε μπαίνει στην αιτιατική.
uyuttu: To ρήμα uyumak παίρνει την κατάληξη t και γίνεται αναθετικό. Ακολουθεί η κατάληξη γ ενικού αριθμού αορίστου.
5. Baban ne iş yapıyor?
Ο πατέρας μου ξεναγεί τους τουρίστες
Απάντηση: Babam turistleri gezdiriyor
Όπου:
Babam: υποκείμενο στην ονομαστική
turistleri: αντικείμενο του αναθετικού ρήματος, οπότε μπαίνει στην αιτιατική
gezdiriyor: το ρήμα gezmek παίρνει την κατάληξη dir και γίνεται αναθετικό.
ΑΣΚΗΣΗ 2
Μετατρέψτε τα παρακάτω ρήματα σε μεταβατικά ή αναθετικά
ΑΣΚΗΣΗ 3
Διορθώστε τα λάθη στις παρακάτω προτάσεις
1. Sen dümeye kopardın
Σωστό: Sen dümeyί kopardın
Το αντικείμενο του αναθετικού ρήματος μπαίνει στην αιτιατική
2. Her gün yemeği piştiriyor
Σωστό: Her gün yemeği pişiriyor
Ή ρίζα του ρήματος pişmek λήγει σε ş οπότε παίρνει την κατάληξη -ir και όχι -tir
3. Bebeği babasına uyutturdum
Δεν υπάρχει λάθος.
Η πρόταση σημαίνει "έβαλα το πατέρα του παιδιού να το κοιμίσει"
uyutturdum: Στο ρήμα uyumak προστέθηκε η κατάληξη t και τράπηκε σε αναθετικό, έγινε δηλαδή uyutmak. Στο αναθετικό ρήμα uyutmak προστέθηκε η κατάληξη μεταβίβασης tur και έγινε μεταβιβαστικό, δηλαδή: uyutturmak (ΔΕΣ ΜΑΘΗΜΑ 105)
H πρόταση διατηρεί το άμεσο αντικείμενο στην αιτιατική: Bebeği (σε ποιον πήγε η ενέργεια; στο παιδί)
Αλλά αποκτά και έμμεσο αντικείμενο στην δοτική: babasına (ποιον έβαλα να το κοιμίσει;)