ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΗ ΛΕΞΗ Mİ (ΕΙΝΑΙ;)

ΓΕΝΙΚΑ

Για να ρωτήσουμε στα τουρκικά "είναι αυτός -η -ο...." χρησιμοποιούμε στο τέλος συνήθως της πρότασης της ερωτηματική λέξη mi, η οποία λόγω της φωνητικής αρμονίας τρέπεται σε mi/ -mı/ -mü/ -mu

Έτσι για να ρωτήσουμε: Αυτό είναι ……….; / Αυτός είναι …... ; / Αυτή είναι ....;

έχουμε

Βu/Şu/O……………….-mi/ -mı/ -mü/ -mu?

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

Όπως είπαμε παραπάνω το γράμμα ι της ερωτηματικής λέξης mı μετατρέπεται λόγω της φωνητικής αρμονίας (βλέπε Μάθημα 2) σε -ı -u -i –ü, ανάλογα με το τελευταίο φωνήεν της λέξης που προηγείται.

Δηλαδή το ι του mı τρέπεται σε -ı -u -i –ü όπως παρακάτω:

α. αν το τελευταίο φωνήεν της λέξης που προηγείται της ερωτηματικής λέξης mı είναι -a ή -ı τότε η λέξη mı παραμένει mı

π.χ.: Bu kıtap mı? (το τελευταίο φωνήεν της λέξης kıtap είναι το a οπότε η λέξη παραμένει mı)

Bu saksı mı? (το τελευταίο φωνήεν της λέξης saksı είναι το ı οπότε η λέξη παραμένει mı)

β. αν το τελευταίο φωνήεν της λέξης που προηγείται της ερωτηματικής λέξης mı είναι -o ή -u τότε η λέξη mı γίνεται mu

πχ.: Ο doctor mu? (το τελευταίο φωνήεν της λέξης doctor είναι το o οπότε η ερωτηματική λέξη γίνεται mu)

Hava soğuk mu? (το τελευταίο φωνήεν της λέξης soğuk είναι το u οπότε η ερωτηματική λέξη γίνεται mu)

γ. αν το τελευταίο φωνήεν της λέξης που προηγείται της ερωτηματικής λέξης mı είναι -e ή -i τότε η λέξη mı γίνεται mi

π.χ.: bu sandalye mi ? (το τελευταίο φωνήεν της λέξης sandalye είναι το e οπότε η ερωτηματική λέξη γίνεται mi)

Sınıf temiz mi? (το τελευταίο φωνήεν της λέξης temiz είναι το i οπότε η ερωτηματική λέξη γίνεται mi)

δ. αν το τελευταίο φωνήεν της λέξης που προηγείται της ερωτηματικής λέξης mı είναι -ö ή -ü τότε το mı γίνεται mü

π.χ.: Bu söför mü? (το τελευταίο φωνήεν της λέξης söför είναι το ö οπότε η ερωτηματική λέξη γίνεται mü)

Sınıf büyük mü? (το τελευταίο φωνήεν της λέξης büyük είναι το ü οπότε η ερωτηματική λέξη γίνεται mü)

Συγκεντρωτικά λοιπόν έχουμε:

ΧΡΗΣΗ

Με της ερωτηματική λέξη mi μπορούμε να ρωτήσουμε «είναι αυτό………;», «είναι αυτός………;»

Αναφορική αντωνυμία + ουσιαστικό + ερωτηματική κατάληξη -mi/ -mı/ -mü/ -mu

Δηλαδή έχουμε: Βu/Şu/O + ουσιαστικό + mIx3?

Βu/Şu/O………………..-mi/ -mı/ -mü/ -mu?

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Για παράδειγμα, αν θέλουμε να ρωτήσουμε «Είναι αυτό βιβλίο;» θα πούμε

Bu kitap mı?

όπου: Bu είναι η αναφορική αντωνυμία που δηλώνει ότι το αντικείμενο είναι δίπλα μας

kitap το ουσιαστικό
mı η ερωτηματική κατάληξη. Επειδή η λέξη kitap έχει τελευταίο φωνήεν το a η κατάληξη mı δεν αλλάζει.

Σαν δεύτερο παράδειγμα θα πάρουμε την πρόταση: «Είναι αυτή πιο εκεί γιατρός;»

O doktor mu?

όπου: Ο είναι η αναφορική αντωνυμία που δηλώνει μεγάλη απόσταση

doktor το ουσιαστικό

mu η ερωτηματική κατάληξη. Επειδή η λέξη doktor έχει τελευταίο φωνήεν το ο η κατάληξη mı γίνεται mu.

Τρίτο παράδειγμα:

Είναι αυτό καρέκλα;

Bu sandalye mi?

όπου: Bu είναι η αναφορική αντωνυμία που δηλώνει ότι το αντικείμενο είναι δίπλα μας

sandalye το ουσιαστικό

mi η ερωτηματική κατάληξη. Επειδή η λέξη sandalye έχει τελευταίο φωνήεν το e η κατάληξη mı γίνεται mi.

Τέλος ας δούμε πως θα ρωτήσουμε

Είναι αυτός εκεί σοφέρ;

Şu şöför mü?

όπου: Şu είναι η αναφορική αντωνυμία που δηλώνει ότι το αντικείμενο είναι κάπως μακριά μας

şöför: το ουσιαστικό

mü: η ερωτηματική κατάληξη. Επειδή η λέξη şöför έχει τελευταίο φωνήεν το ö η κατάληξη mı γίνεται mü.

Αφού είδαμε ένα παράδειγμα από κάθε περίπτωση ας δούμε και πάλι συγκεντρωτικά πως ρωτάμε «Είναι αυτός – ή – ό ………….. ;»

Βu/Şu/O…..-mi/ -mı/ -mü/ -mu?

όπου το mI μετατρέπεται σε mı, mu, mi, mü λόγω φωνητικής αρμονίας, σύμφωνα με το τελευταίο φωνήεν της λέξης που προηγείται, δηλαδή:

Ας δούμε τώρα πως απαντάμε στην ερώτηση:

Βu/Şu/O……………..-mi/ -mı/ -mü/ -mu?

Αν θέλουμε να απαντήσουμε καταφατικά λέμε

Evet, ………………….

Παράδειγμα:

Bu kitap mı? Είναι αυτό βιβλίο;

Evet, (kitap) Ναι (είναι βιβλίο)

Η λέξη kitap μπορεί να παραληφθεί και να απαντήσουμε μόνο Evet γι αυτό και δίνεται μέσα σε παρένθεση.

Παρομοίως:

O doktor mu?

Evet, (doktor)

Bu sandalye mi?

Evet, (sandalye)

Şu şöför mü?

Evet, (şöför)

Παρατηρούμε επίσης ότι σε όλα τα παραδείγματα δεν εμφανίζεται πουθενά το ρήμα είναι αλλά εννοείτε. Στα τούρκικα το ρήμα είναι στο γ' ενικό και γ' πληθυντικό πρόσωπο παραλείπεται.

Έτσι για να πούμε «είναι βιβλίο» λέμε: kitap

«είναι γιατρός»: doktor

«είναι καρέκλα»: sandalye

«είναι σοφέρ»: şöför