Στην τούρκικη γλώσσα δεν υπάρχει αυτοτελής λέξη που να αντιστοιχεί με το ρήμα "είμαι" της ελληνικής.
Τη σημασία του ρήματος αυτού αναλαμβάνουν οι παρακάτω καταλήξεις:
ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΠΡΩΤΟ -(y)im -(y)iz
ΔΕΥΤΕΡΟ -sin -siniz
ΤΡΙΤΟ ----/(-dir) ----/(-dir)
Παρατηρούμε ότι η κατάληξη -dir για το τρίτο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού αριθμού παραλείπεται
π.χ.: O güzel (Αυτή είναι όμορφη) ή Ο güzeldir (Αυτή είναι όμορφη)
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στο πρώτο ενικό και πρώτο πληθυντικό αριθμό όταν η λέξη που θα συγκολληθεί η κατάληξη "είμαι" λήγει σε φωνήεν προσθέτουμε πριν την κατάληξη το γράμμα y
π.χ.: Ben iyiyim (Εγώ είμαι καλά) έχουμε δηλαδή:
iyi + y + im
(καλά) (γράμμα y) (κατάληξη α προσώπου ενικού)
Biz iyiyiz (Εμείς είμαστε καλά)
iyi + y + iz
(καλά) (γράμμα y) (κατάληξη α προσώπου πληθυντικού)
ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΑΡΜΟΝΙΑ
Σύμφωνα με τον κανόνα τη φωνητικής αρμονίας οι παραπάνω καταλήξεις παίρνουν τις ακόλουθες μορφές:
- Όταν το τελευταίο φωνήεν της λέξης στην οποία θα προστεθεί η κατάληξη είμαι είναι a, ι :
ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΠΡΩΤΟ -(y)ιm -(y)ιz
ΔΕΥΤΕΡΟ -sιn -sιnιz
ΤΡΙΤΟ ----/(-dιr) ----/(-dιr)
hastayım (είμαι άρρωστος) hastayız
hastasın hastasınız
hasta (dır) hastalar(dır)
Στο παραπάνω παράδειγμα βλέπουμε ότι η λέξη hasta λήγει σε φωνήεν. Επομένως στο α ενικό και πληθυντικό πρόσωπο προστίθεται το y ανάμεσα στη λέξη και στη κατάληξη είμαι.
- Όταν το τελευταίο φωνήεν της λέξης στην οποία θα προστεθεί η κατάληξη είμαι είναι e, i :
ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΠΡΩΤΟ -(y)im -(y)iz
ΔΕΥΤΕΡΟ -sin -siniz
ΤΡΙΤΟ ----/(-dir) ----/(-dir)
öğretmenim öğretmeniz
öğretmensin öğretmensiniz
öğretmen(dir) öğretmenler(dir)
- Όταν το τελευταίο φωνήεν της λέξης στην οποία θα προστεθεί η κατάληξη είμαι είναι ο, u:
ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΠΡΩΤΟ -(y)um -(y)uz
ΔΕΥΤΕΡΟ -sun -sunuz
ΤΡΙΤΟ ----/(-dur) ----/(-dır)
doktorsun doktorsunuz
doktor(dur) doktorlar(dır)
- Όταν το τελευταίο φωνήεν της λέξης στην οποία θα προστεθεί η κατάληξη είμαι είναι ö, ü:
ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΠΡΩΤΟ -(y) üm -(y)üz
ΔΕΥΤΕΡΟ -sün -sünüz
ΤΡΙΤΟ ----/(-dür) ----/(-dir)
şoförüm şoförüz
şoförsün şoförsünüz
şoför(dür) şoförler(dir)
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Όταν η λέξη λήγει σε ç, p, t, k και πριν από αυτά υπάρχει φωνήεν , τότε
στο πρώτο ενικό και πληθυντικό πρόσωπο αυτά μετατρέπονται σε c, b, d
και ğ αντίστοιχα.
ç: c
p: b
t: d
k: ğ
π.χ.: büyük (λήγει σε k και προηγείται το φωνήεν ü)
büyük + üm = büyüğ + üm = büyüğüm (είμαι μεγάλος)
büyük + üz = büyüğ + üz = büyüğüz (είμαστε μεγάλοι)
ΑΛΛΑ
büyük + sün = büyüksün (είσαι μεγάλος)
π.χ.: avukat (λήγει σε k και προηγείται το φωνήεν a)
avukat + ιm = avukad + ιm = avukadim
avukat + ιz = avukad + ιz = avukadiz
ΑΛΛΑ
avukat + sιnιz = avukatsιnιz
Όταν
η λέξη στην οποία θα κολλήσει η κατάληξη είμαι λήγει σε h, ç, f, ş, t,
k, p, s τότε η κατάληξη -dir στο τρίτο ενικό πρόσωπο μετατρέπεται σε
-tir
π.χ.: büyük + dür = büyük + tür = büyüktür
avukat + dιr = avukattιr
kitap + dιr = kitaptιr
otobüs + dür = otobüstür
kuş + dur = kuştur
ağaç + dιr = ağaçtιr
Για να θυμόμαστε εύκολα τα παραπάνω σύμφωνα υπάρχει η φράση
hiç fiştik pasa
Όταν
στο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο χρησιμοποιούμε και την προσωπική αντωνυμία
onlar τότε η κατάληξη πληθυντικού -ler/-lar παραλείπεται
ΔΗΛΑΔΗ: onlar hasta(dιr) ή hastalar(dιr)
ΠΟΤΕ ΟΜΩΣ onlar hastalar(dιr)
Άσκηση 1
Να κλίνεται σε όλα τα πρόσωπα τις παρακάτω λέξεις με την κατάληξη του "είμαι"
bekar
çocuk
doktor
genç
hasta
öğrençi
Η απάντηση της άσκησης θα δοθεί εντός της εβδομάδας.
Για να ακούσετε φράσεις / παραδείγματα με το ρήμα είμαι στη κατάφαση κάντε κλικ εδώ και στη συνέχεια πατήστε ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.
Για περισσότερες ασκήσεις στην κατάφαση κάντε κλικ εδώ.
Τι θα κάνετε μέχρι το επόμενο μάθημα:
Θα μάθετε τη θεωρία και θα λύσετε τις ασκήσεις
Τι θα μάθουμε στο επόμενο μάθημα:
Θα μάθουμε το ρήμα είμαι στην άρνηση και την ερώτηση
Σας αρέσει η προσπάθειά μας; Βοηθήστε μας να συνεχίσουμε με μια δωρεά μέσω paypal με ένα κλικ εδώ
Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2016