ΓΕΝΙΚΑ
Στο σημερινό μάθημα θα δούμε το παρατατικό. Πρόκειται για σύνθετο χρόνο που εκφράζει τη διάρκεια ή την επανάληψη μιας πράξης ή ενέργειας στο παρελθόν, η οποία βρισκόταν σε εξέλιξη.
Πριν προχωρήσετε παρακάτω προτείνουμε να διαβάσετε:
Η επανάληψη είναι απαραίτητη καθώς σε αυτό το μάθημα δε θα εξετάσουμε την φωνητική αρμονία, τις καταλήξεις των χρόνων, ούτε και τις προσωπικές καταλήξεις αορίστου.
ΧΡΗΣΗ
Τον παρατατικό τον χρησιμοποιούμε για να εκφράσουμε:
α. Τη διάρκεια ή την επανάληψη μια πράξης σε συγκεκριμένη στιγμή του παρελθόντος
Eskiden hiç bu kadar dans etmiyordun
(Παλιά δε χόρευες τόσο)
β. Δύο ή περισσότερες πράξεις που έγιναν ταυτόχρονα στο παρελθόν
Sen spor yaparken ben uyuyordum
(Όταν εσύ έκανες γυμναστική εγώ κοιμόμουν)
γ. Επανάληψη μιας συνήθειας στο παρελθόν
Αtina' da otururken her sabah kahvatı yapıyordum
(Όταν έμενα στην Αθήνα κάθε πρωί έτρωγα πρωινό)
δ. Περιγραφή εμφάνισης, εντύπωσης και γενικά μιας κατάστασης στο παρελθόν
Dün çok güzel elbisesi giyiyordu
(Χτες φορούσε πολύ όμορφο ρούχο)
ε. Μια πράξη η οποία θα γινόταν στο παρελθόν αλλά δεν έγινε τελικά
Az kalsın kaza yapıyorduk
(Παραλίγο θα είχαμε ατύχημα)
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Ο Παρατατικός σχηματίζεται αν στη ρίζα του ρήματος κολλήσουμε την κατάληξη του ενεστώτα -yor και στη συνέχεια την κατάληξη του αορίστου -du. Ακολουθούν οι προσωπικές καταλήξεις αορίστου.
Ρίζα Ρήματος + Κατάληξη Ενεστώτα + Κατάληξη Αορίστου + Προσωπική Κατάληξη Αορίστου
Ρίζα ρήματος + -yor + -du + Προσωπική Κατάληξη Αορίστου
Ας δούμε ένα παράδειγμα:
Okumak
oku + yor + du +m = okuyordum
oku + yor + du +n = okuyordun
oku + yor + du = okuyordu
oku + yor + du +k = okuyorduk
oku + yor + du +nuz = okuyordunuz
oku + yor +lar + dı = okuyorlardu
ΠΡΟΣΟΧΗ
Βλέπουμε ότι στο 3ο πληθυντικό πρόσωπο ο σχηματισμός έχει ως εξής:
Ρίζα Ρήματος + Κατάληξη Ενεστώτα + Προσωπική Κατάληξη + Κατάληξη Αορίστου
Ρίζα ρήματος + -yor +lar + dı
ΤΟΝΙΣΜΟΣ
Στη κατάφαση του παρατατικού τονίζεται η συλλαβή πριν την κατάληξη ενεστώτα -yor
Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2018