ΜΑΘΗΜΑ 108: ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗ -DİKÇE (ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΠΟΥ, ΌΠΟΤΕ ΚΑΙ, ΟΣΟ)

ΓΕΝΙΚΑ

Στο σημερινό μας μάθημα θα δούμε την χρονική μετοχή -dikçe (-dıkça -dükçe -dukça)

Η μετοχή αυτή εκφράζει την παρατεταμένη ή επαναληπτική ενέργεια, συχνότητα, κατάσταση ή όρο που ενδυναμώνει, χρονική διάρκεια, αιτία, αποτέλεσμα.

Είναι άχρονη και απρόσωπη.

Χρησιμοποιείται για ταυτοπροσωπία και ετεροπροσωπία. Στη ταυτοπροσωπία καταλαβαίνουμε το πρόσωπο της μετοχής από το ρήμα. Στην ετεροπροσωπία δεν παραλείπεται το πρόσωπο της μετοχής.

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΚΑΤΑΦΑΣΗ

Στη ρίζα του ρήματος κολλάει η μετοχή -dikçe (-dıkça -dükçe -dukça) ή -tikçe (-tıkça -tükçe -tukça), ανάλογα με την φωνητική αρμονία.

Ρίζα του Ρήματος + -dikçe (-dıkça -dükçe -dukça)

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Πως θα μετατραπεί ή παρακάτω πρόταση με το -dikçe;

İnstabul'a giderim. Her gidişimde baklava yerim

(πηγαίνω στην Πόλη. Σε κάθε μου πηγαιμό τρώω μπακλαβά)

İnstabul'a gittikçe baklava yerim

όπου:

ρίζα ρήματος:git

git + dikçe = git + tikçe = gittikçe

Ποιος; Εγώ σύμφωνα με το ρήμα yerim (α' πρόσωπο ενικού αριθμού ενεστώτα διαρκείας)

ΑΡΝΗΣΗ

Στην άρνηση η μετοχή -dikçe έχει υποθετική σημασία.

Ρίζα του Ρήματος + αρνητική κατάληξη -ma/-me + -dikçe (-dıkça)

Konuşmadıkça Türkçeni geliştiremazsin

(Όσο δε μιλάς τα τουρκικά σου δε μπορείς να βελτιώσεις)

Doğruyu söylemedikçe seninle konuşmayacağım

(Όσο δε λες την αλήθεια δε θα μιλήσω μαζί σου)

ΕΚΦΡΑΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΗΣ

Με τη μετοχή -dikçe μπορούμε να εκφράσουμε υπερβολή ή να δώσουμε έμφαση

Ρίζα ρήματος + dikçe Ρίζα ίδιου ρήματος+ Όλοι οι χρόνοι

Yemek o kadar güzeldi ki yedikçe yedim

[Τόσο ωραίο ήταν το φαγητό που έτρωγα και έτρωγα - (εννοεί ασταμάτητα)]

ΑΛΛΟ ΤΟΣΟ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΩ

Με τη μετοχή -dikçe μπορούμε να εκφράσουμε και την έννοια "κι άλλο τόσο"

Ρίζα ρήματος + dikçe Ρίζα ίδιου ρήματος+(y)+-ası/-esi+ κτήση gel+Όλοι οι χρόνοι

Yemek o kadar güzeldi ki yedikçe yi-y -esi - m geldim

Yemek o kadar güzeldi ki yedikçe yiyesim geldim

(Τόσο ωραίο ήταν το φαγητό που κι άλλο τόσο ήθελα να φάω)

-dikçe ΚΑΙ ΤΟ ΡΗΜΑ ΕΙΜΑΙ

Με τη μετοχή και το ρήμα είμαι μπορούμε να εκφράσουμε την "Όσο είμαι". Για να το κάνουμε αυτό χρησιμοποιούμε το ρήμα olmak.

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ol+-dukça

kararlı oldukça her işi yapabiliriz

(όσο είμαστε αποφασισμένοι)

-dikçe ΚΑΙ ΤΟ ΡΗΜΑ ΕΧΩ

Με τη μετοχή και το ρήμα έχω μπορούμε να εκφράσουμε την "Όσο έχω". Για να το κάνουμε αυτό χρησιμοποιούμε το ρήμα olmak. Το ουσιαστικό σε αυτή τη περίπτωση παίρνει κτητική κατάληξη.

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ + κτητική κατάληξη ol+-dukça

Param oldukça tatil yapıyorum

(όσο έχω λεφτά)