Η προσωπική αντωνυμία στα Τούρκικα είναι:
Ενικός αριθμός
Ben (μπεν) Εγώ
Sen (σεν) Εσύ
O (ο) Αυτός –ή -ό
Πληθυντικός αριθμός
Biz (μπιζ) Εμείς
Siz (σιζ) Εσείς
Onlar (ονλάρ) Αυτοί –ές –τά
ΤΟΠΙΚΗ ΠΤΩΣΗ της ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑΣ
Η τοπική πτώση της προσωπικής αντωνυμίας σχηματίζεται με την προσθήκη της τοπικής κατάληξης -de /-da.
Η προσωπική αντωνυμία στη τοπική πτώση δηλώνει:
α. ιδιοκτησία ή κατοχή κάποιου πράγματος
β. στάση σε τόπο
Ben + de= bende Σε εμένα (μπεντέ)
Sen + de = sende Σε εσένα (Σεντέ)
O + da = O + n + da = Onda Σε αυτόν-ή-ό (Οντά)
Biz + de = Bizde Σε εμάς (Μπιζντέ)
Siz + de = Sizde Σε εσάς (Σιζντέ)
Onlar + da = Onlarda Σε αυτούς-ές-ά (Ονλαρντά)
α. Στο γ ενικό πρόσωπο (O) ανάμεσα στην προσωπική αντωνυμία και τη τοπική πτώση (da) αναπτύσσεται το γράμμα n
O + da = O + n + da = Onda
(Λεπτομέρειες για την τοπική πτώση δείτε στο Μάθημα 10)
ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΠΤΩΣΗ της ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑΣ
Η αφαιρετική πτώση της προσωπικής αντωνυμίας σχηματίζεται με την προσθήκη της τοπικής κατάληξης -den /-dan.
Η προσωπική αντωνυμία στην αφαιρετική πτώση δηλώνει:
α. έμμεσο αντικείμενο bizden ne ıstıyorsun? (τι θέλεις από εμάς;)
β. προσδιορισμό προέλευσης ondan geldi (ήρθε από αυτόν)
γ. άμεσο αντικείμενο μετά από ρήματα που δηλώνουν ψυχικό πάθος benden korkuyorun (από εμένα φοβάσαι)
Ben + den= benden από εμένα
Sen + den = senden από εσένα
O + dan = O + n + dan = Ondan από αυτόν-ή-ό
Biz + den = Bizden από εμάς
Siz + den = Sizden από εσάς
Onlar + dan = Onlardan από αυτούς-ές-ά
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Στο γ ενικό πρόσωπο (O) ανάμεσα στην προσωπική αντωνυμία και την αφαιρετική πτώση (dan) αναπτύσσεται το γράμμα n
O + dan = O + n + dan = Ondan
(Λεπτομέρειες για την τοπική πτώση δείτε στο Μάθημα 23)
Οι Προσωπικές Αντωνυμίες στη Δοτική Πτώση
Όπως κάθε έξη έτσι και οι προσωπικές αντωνυμίες σχηματίζουν τη δοτική πτώση με τη κατάληξη -a, -e.
Η προσωπική αντωνυμία σε δοτική δηλώνει το έμμεσο αντικείμενο του ρήματος
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Το πρώτο και δεύτερο ενικό πρόσωπο δεν σχηματίζεται ομαλά.
Στο τρίτο ενικό πρόσωπο ανάμεσα στην αντωνυμία και τη κατάληξη δοτικής αναπτύσσεται το γράμμα n
ben + e = bene = bana (σε εμένα ή προς εμένα)
sen + e = sene = sana (σε εσένα ή προς εσένα)
o + a= a +n +a = ona (σε αυτόν ή προς αυτόν)
biz + e = bize (σε εμάς ή προς εμάς)
siz + e = size (σε εσάς ή προς εσάς)
onlar + a = onlara (σε αυτούς ή προς αυτούς)
(Λεπτομέρειες για την τοπική πτώση δείτε στο Μάθημα 24)
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΚΤΗΤΙΚΗ
Πως θα πούμε στα τούρκικα "δικό μου", "δικό σου" "δικό του" κτλ;
Απλά παίρνουμε τις προσωπικές αντωνυμίες και τις βάζουμε στη γενική πτώση.
Έχουμε λοιπόν:
Ben (εγώ) = ben+im = benim (δικό μου)
Sen (εσύ) = sen+in = senin (δικό σου)
O (αυτός) = ο+n+un = onun (δικό του)
Biz (εμείς) = biz+im = bizim (δικό μας)
Siz (εσείς) = siz +in = sizin (δικό σας)
Onlar (αυτοί) = onlar+in= onlarin (δικό τους)